შენგელია ვაჟა

 

პირადი ანკეტა

CV

 

  1. I. პირადი ინფორმაცია

 

გვარი შენგელია
სახელი ვაჟა
მამის სახელი გრიგოლის ძე
დაბადების თარიღი 1940.04.10
ტელ. ელ.ფოსტა vazhashengelia@gmail.com
ბოლო სამსახურებრივი პოზიცია  ძირითადი: არნ. ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების ინსტიტუტის დირექტორის მოადგილე და მთის იბერიულ-კავკასიურ ენათა განყოფილების ხელმძღვანელი

 

შეთავსებითი: 1.

2.

 

  1. II. განათლება
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება, ფაკულტეტი

 

 ჩარიცხვისა და

დამთავრების წლები

 კვალიფიკაცია
თბილისის სახელმწიფო

უნივერსიტეტის ფილოლოგიის

ფაკულტეტი

 1958-1963 ფილოლოგი, საშუალო სკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი

 

III. სამეცნიერო (აკადემიური) ხარისხი  (საკანდიდატო დისერტაცია; სადოქტორო დისერტაცია, PhD)

 

1.დისერტაციის დაცვის თარიღი 2017.16.11
დისერტაციის თემა „ქართველურ და ჩერქეზულ ენობრივ სისტემათა ისტორიისათვის“
მინიჭებული კვალიფიკაცია ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი
კვალიფიკაციის დამადასტუ-რებელი  დოკუმენტის ნომერი №000921
2.დისერტაციის დაცვის თარიღი 1968.27.02
დისერტაციის თემა პირის, ჩვენებითი და კითხვითი ნაცვალსახელები აფხაზურ-ადიღურ ენებში
მინიჭებული კვალიფიკაცია ფილოლოგიის მეცნიერებათა კანდიდატი
კვალიფიკაციის დამადასტუ-რებელი  დოკუმენტის ნომერი №004549
  1. სამუშაო გამოცდილება

 

თარიღი დაწესებულების დასახელება და დაკავებული თანამდებობა
1966-68 ხელშეკრულებით – ინსტიტუტის ლექსიკოლოგიის განყოფილება
1968-72 მთის იბერიულ-კავკასიურ ენათა განყოფილების უმცრ. მეცნ. თანამშრ.
1972-75 ენათმეცნიერების ინსტიტუტის სწავლული მდივანი
1975-86 ინსტიტუტის მთის იბერიულ-კავკასიურ ენათა განყოფილების უფრ. მეცნ. თანამშრ.
1986-87 იმავე განყოფილების წამყვანი მეცნ. თანამშრ.
1987-2006 არნ. ჩიქობავას სახ. ენათმეცნიერების ინსტიტუტის დირექტორის მოადგილე
2006-წლიდან დღემდე მთის იბერიულ-კავკასიურ ენათა განყოფილების ხელმძღვანელი, მთავარი მეცნ. თანამშრ.
2014 წლიდან არნ. ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების ინსტიტუტის დირექტორის მოადგილე

 

  1. სამეცნიერო აქტივობა ( შეგიძლიათ დაურთოთ ცალკე სიის სახით):

  1. სამეცნიერო შრომები (ბოლო ათის წლის − 2008 წლიდან)

 

ა) წიგნები

 

  1. ქართველურ და ჩერქეზულ ენობრივ სისტემათა ისტორიის ზოგი საკითხი, თბილისი, 2006, 240 გვ.
  2. მეგრულ-ლაზური ფრაზეოლოგია. გამოკვლევა და ლექსიკონი, თბილისი, 2016 (ელექტრონული ვერსია), 552 გვ. (თანაავტორები – ნ. ფონიავა, ე. შენგელია, ც. ჯანჯღავა).

 

ბ) სტატიები

 

  1. ქართველოლოგია. – ენციკლოპედია „ქართული ენა“, თბილისი, 2008, გვ. 497-502 (თანაავტორები – გ. ბურჭულაძე, გ. კვარაცხელია)
  2. ტომის რედაქტორისაგან. – არნ. ჩიქობავა, შრომები, ტ. III, თბილისი, 2008, გვ. 601-602.
  3. ტომის რედაქტორისაგან. – არნ. ჩიქობავა, შრომები, ტ. IV, თბილისი, 2008, გვ. 485-488.
  4. მრავლობითი რიცხვის ორი მაწარმოებლის შესახებ აფხაზურ-ჩერქეზულ ენებში. – იკე, ტ. XXXVI, თბილისი, 2008, გვ. 277-279.
  5. გათიშული სახელური შესიტყვება ქართველურ ენებში. – „კავკასიოლოგიური ძიებანი“, №1, თბილისი, 2009, გვ. 96-103 (თანაავტორი – ლ. გიგლემიანი).
  6. ქართველურ და აფხაზურ-ჩერქეზულ ენათა აღწერითი და ისტორიულ-შედარებითი შესწავლის საკითხები. I-III – იკე, XXXVII, თბილისი, 2009, გვ. 231-235.
  7. ჩვენი ენა ქართული: პრობლემები, ამოცანები, პერსპექტივები. – ჟურნ. „პრემიერი“, ზუგდიდი, 2009, გვ. 16-17.
  8. ჟორჟ დიუმეზილი – იბერიულ-კავკასიურ ენათა დიდი მკვლევარი. – იკე XXXVIII, თბილისი, 2010, გვ. 188-192 (თანაავტორი – რ. ჯანაშია).
  9. ქართველური ეტიმოლოგიები. XIII-XV – კრებ. „ეტიმოლოგიური ძიებანი“, ტ. VII, თბილისი, 2010, გვ. 72-77.
  10. აკადემიკოსი ქეთევან ლომთათიძე და იბერიულ-კავკასიური ენათმეცნიერება. – ტ. XXXIX, თბილისი, 2011, გვ. 15-24.
  11. ქართველური და ჩერქეზულ ენობრივ სისტემათა აღწერითი და ისტორიულ შედარებითი ანალიზი. IV-V – ცხუმ-აფხაზეთის მეცნიერებათა აკადემიის შრომები, თბილისი, 2011, გვ. 79-82.
  12. ლატერალური თანხმოვნები აფხაზურ-ჩერქეზულ ენათა საკუთარ და ნასესხებ ლექსიკაში. – კრებ. „ლინგვისტური ქართველოლოგიისა და აფხაზოლოგიის პრობლემები“, ტ. III, თბილისი, 2011, გვ. 290-296.
  13. Заимствованные аффиксальные морфемы в мегрельском диалекте мегрельско-лазского (занского) языка. – Languages and Cultures in the Caucasus, München-Berlin, 2011, c. 263-266 (თანაავტორი – ლ. გიგლემიანი).
  14. ლექსიკოლოგიური ძიებანი. I-V. – კრებ. „ეტიმოლოგიური ძიებანი“, ტ. VIII, თბილისი, 2012, გვ. 76-82.
  15. პრო­ფე­სორ გე­ნა­დი ბურ­ჭუ­ლა­ძის ხსოვ­ნას. – პრო­ფე­სორ გე­ნა­დი ბურ­ჭუ­ლა­ძის ხსოვ­ნი­სა­დმი მი­ძღვნი­ლი შრომების კრებული, გო­რი, 2012, გვ. 32-35.
  16. ლაზური კულტურის საზოგადოებამ ქართველი მეცნიერის წიგნი გამოაქვეყ­ნა. – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“, N205, თბილისი, 2012, გვ. 11.
  17. ოდნაობის გამოხატვისათვის მეგრულში. – ქართველურ ენათა სტრუქტურის საკითხები, ტ. 12, თბილისი, 2013, გვ. 267-273.
  18. რამდენიმე მეგრული ტოპონიმის შესახებ. – ონომასტიკური კრებული, ახალციხე, 2013, გვ. 278-283.
  19. მიმღეობა და მასდარი მეგრულ ფრაზეოლოგიზმებში. – იკე, ტ. 42, თბილისი, 2014, გვ. 280-283.
  20. პირთა ჩერქეზული სახელების ტრანსლიტერაციისათვის ქართულში. ხმოვნები, – კრებ. „ქართული სიტყვის კულტურის საკითხები“, ტ. 13, თბილისი, 2014, გვ. 159-164.
  21. მცირე ანალიზი ეროვნული ინტერესების დასაცავად XX საუკუნის 50-იანი წლებიდან საქართველოში მიმდინარე პროცესებისა. – კრებ. „ახალგაზრდული მოძრაობის ქრონიკები საქართველოში“, თბილისი, 2015, გვ. 82-90.
  22. ადამიანის აღმნიშვნელი სიტყვები მეგრულ იდიომატურ გამოთქმებში. – იკე, ტ. XLII, თბილისი, 2015, გვ. 209-2012.
  23. გამოცემის რედაქტორისაგან. – ლ. იორდანიშვილი, რაფიელ ერისთავის ენა, თბილისი, 2015, გვ. 229-230.
  24. მეგრულ-ლაზურ ფრაზეოლოგიზმთა ისტორიისათვის. – იკე, XLIV, თბილისი, 2016, გვ. 231-237 (თანაავტორი – ც. ჯანჯღავა).
  25. პირთა ჩერქეზული სახელების ტრანსლიტერაციისათვის ქართულში. – ხშულები. – კრებ. „ქართველურ ენათა სტრუქტურის საკითხები“, ტ. 16, თბილისი, 2016, 137-141.
  26. ენობრივი კონტაქტების შესახებ კავკასიაში (ქართველურ და ჩერქეზულ ენათა მასალაზე). – IV საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციის „ენა და კულტურა“ შრომები, ქუთაისი, 2017, გვ. 464-468 (თანაავტორი – ც. ჯანჯღავა).

 

  1. მონაწილეობა საერთაშორისო და ადგილობრივ კონფერენციებში (ბოლო ხუთი წლის − 2013 წლიდან)

 

  1. ფლორის აღმნიშვნელი ლექსიკის შესახებ მეგრულში. – იაკობ გოგებაშვილის ხსოვნისადმი მიძღვნილი საერთ. სამეცნ. კონფერენცია, გორი, 2013.
  2. გერიშ გემახვენჯი (მიმღეობა – იდიომის ერთ-ერთი კომპონენტი მეგრულში). – XXIII რესპ. დიალ. სამეცნ. სესია, გოგრი, 2013.
  3. ოდნაობითი ხარისხის გამოხატვისათვის სხვადასხვა სისტემის ენებში. – არნ. ჩიქობავას სახ. ენათმეცნ. ინსტ. 72-ე სამეცნ. სესია, თბილისი, 2013.
  4. ქართველური და აფხაზურ-ჩერქეზული ენათა ზოგიერთი ჯგუფის ზმნისართთა ტიპოლოგიური ანალიზისათვის. – საერთ. კონფ. „ზოგადი და ადიღური ფილოლო­გიის აქტუალური საკითხები, მაიკოპი, 2013 (თანაავტორი – ლ. გიგლემიანი).
  5. გენეტიკური და ტიპოლოგიური შეხვედრები ქართველური და აფხაზურ-ჩერქეზულ ენათა ნაცვალსახელებში. – საერთ. კონფ. „ზოგადი და ადიღური ფილოლოგიის აქტუალური საკითხები“, მაიკოპი, 2013 (თანაავტორი – ც. ჯანჯღავა).
  6. ფრაგმენტები მოგონებიდან აკადემიკოს არნოლდ ჩიქობავაზე. LXI-LXIX. არნოლდ ჩიქობავას საკითხავები. XXV, მასალები, თბილისი, 2014.
  7. დედა, ბერი, დედებრიშვილი… . – შიო არაგვისპირელისადმი მიძღვნილი სამეცნიერო კონფერენცია, თელავი, 2014 (თანაავტორი – ც. ჯანჯღავა).
  8. ადამიანის აღმნიშვნელი ლექსიკა მეგრულ იდიომატურ გამოთქმებში. – იაკობ გოგებაშვილისადმი მიძღვნილი საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია, გორი, 2014.
  9. პოსტპოზიცია სამეგრელო ტოპონიმიაში. – რესპ. სამეცნ. კონფერენცია ონომასტიკაში, ახალციხე, 2014.
  10. ჩერქეზულ ანთროპონიმთა ქართულად გადმოცემის საკითხები. პირთა სახელები. I. – არნ. ჩიქობავას სახ. ენათმეცნ. ინსტ. 73-ე სამეცნ. სესია, თბილისი, 2014.
  11. დიმიტრი გულია და აფხაზური ენის შესწავლის საკითხები. – დ. გულიას დაბადების 140 წლისთავისამი მიძღვნილი კონფერენცია. თბილისი, 2015 (თანაავტორი – ნ. მაჭავარიანი).
  12. ფრაგმენტები მოგონებიდან აკადემიკოს არნოლდ ჩიქობავაზე. LXXI-LXXIV. – არნოლდ ჩიქობავას საკითხავები, XXVI, მასალები, თბილისი, 2015.
  13. ფონეტიკურ პროცესთა ტიპოლოგია ქართველურ და ჩერქეზულ ენებსა და დიალექტებში. – XXV დიალექტ. სამეცნ. სესიის მასალები, თბილისი, 2015, გვ. 75-76.
  14. შენიშვნები მეგრულ-ლაზური ფრაზეოლოგიზმების თემატური ჯგუფების შესახებ. – არნ. ჩიქობავას სახ. ენათმეცნ. ინსტ. 74-ე სამეცნ. სესიის მასალები, თბილისი, 2015.
  15. ძირისა და ფუძის სტრუქტურისათვის ქართველურ და ჩერქეზულ ენებში. – ენათმეცნიერ-კავკასიოლოგთა IV საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბილისი, 2015.
  16. არნოლდ ჩიქობავა და იბერიულ-კავკასიური ენათმეცნიერება. – პირველი საერთ- ქართველოლოგიური კონგრესი – „ქართველოლოგიის პრობლემები და პერსპექტივები, თბილისი, 2015.
  17. ფრაგმენტები მოგონებიდან აკადემიკოს არნოლდ ჩიქობავაზე. 75-81. – არნოლდ ჩიქობავას საკითხავები. XXVII. მასალები, თბილისი, 2016.
  18. საძახისი, მარბიელი… – კონფ. „სამეცნიერო ტერმინოლოგია“. IV, თბილისი, 2016.
  19. ერთი მეგრული ლექსის მოკლე ანალიზი. – იაკობ გოგებაშვილის ხსოვნისადმი მიძღვნილი მეოთხე საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია, გორი, 2016.
  20. ერთი ატიპიური სტრუქტურის სუფიქსის შესახებ მეგრულში. – XXVI დიალ. სამეცნიერო სესიის მასალები, თბილისი, 2016.
  21. მთის იბერიულ-კავკასიურ ენათა განყოფილება: წარსული, აწმყო, მომავალი. – არნ. ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების ინსტიტუტის 75-ე სამეცნიერო სესიის მასალები, თბილისი, 2016.
  22. ფრაგმენტები მოგონებიდან აკადემიკოს არნოლდ ჩიქობავაზე. 82-86. – არნოლდ ჩიქობავას საკითხავები. XXVIII. მასალები, თბილისი, 2016.
  23. ჩერქეზული ენის სტრუქტურის ძირითადი საკითხები. – არნოლდ ჩიქობავას საკითხავები. XXVIII. მასალები, თბილისი, 2016.

 

  1. საგრანტო/სახელშეკრულებო პროექტებში მონაწილეობა (ბოლო ხუთი წელი)

 

№ პროექტის დასახელება

 

 დონორი ორგანიზაცია, პროექტის № წლები როლი პროექტში
1. მეგრულ-ლაზური ფრაზეოლოგია შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდი №31/15 2013-2016 ხელმძღვანელი
2. კავკასიურ-ქართული ლექსიკონები… შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდი №AR/243/2-132/14 ძირითადი მონაწილე
3. მეგრულ-ლაზური ინტონაცია შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდი №217728 კონსულტანტი

 

VII. სხვა აქტივობები (რედაქტორობა და სხვ. )

 

არის ინსტიტუტის სამეცნიერო საბჭოს წევრი, ინსტიტუტის ორგანოს, „იბერიულ-კავკასიურ ენათმეცნიერებისა“ (9 ტომი) და არნ. ჩიქობავას შრომების მრავალტომეულის (10 ტომი) მთავარი რედაქტორი, ინსტიტუტის ყოველწლიური სამეცნიერო სესიის „არნ. ჩიქობავას საკითხავების“ ორგანიზატორი და სათანადო მასალების რედაქტორი; 1980 წლიდან 2011 წლამდე კითხულობდა ლექციებს თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში. იყო ენათმეცნიერ-კავკასიოლოგთა IV საერთაშორისო სიმპოზიუმის საორგანიზაციო კომიტეტის თავმჯდომარე; 2008-2017 წლებში იყო 10 წიგნის რედაქტორი; იყო ენათმეცნიერ-კავკასიუოლოგთა III და IV საერთაშორისო სიმპოზიუმების მასალების რედაქტორი. არის ინსტიტუტის პერიოდული გამოცემების – „ქართველურ ენათა სტრუქტურის საკითხები“, „ქართული სიტყვის კულტურის საკითხები“, „ეტიმოლოგიური ძიებანი“ – სარედაქციო კოლეგიის წევრი.

 

 

VIII. პრემია, ჯილდო.

აკადემიკოს არნოლდ ჩიქობავას სახელობის პრემიის ლაურეატი (2008 წ.)